به گزارش «اخبار خودرو»،توسعه خودروهای برقی یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های خودروسازان جهان برای سرمایه‌گذاری است. در این راستا، از خودروسازان آمریکایی و اروپایی گرفته تا خودروسازان آسیایی به پرچمداری چینی‌ها برنامه‌ریزی بلندمدتی را انجام داده‌اند و قصد دارند در دهه آینده بخش بزرگی از تولیدات خود را به خودروهای برقی اختصاص دهند. این موضوع همان‌طور که در یکی از مطالب دیروز روزنامه «دنیای خودرو» مورد اشاره و بررسی قرار گرفت، اقتصاد و صنعت خودرو ایران را نیز از دو منظر تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ نخست این‌که با کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در خودروها، بازار نفت با کاهش تقاضا روبه‌رو خواهد شد و از سوی دیگر، بازار خودروسازانی که به قافله تولید خودروهای برقی اعم‌از تمام‌الکتریکی، پلاگین-هیبرید و هیبرید نپردازند، هرچه محدودتر و کوچک‌تر خواهد شد و ضمن تحت‌شعاع قرار دادن اعتبار بین‌المللی آن‌ها دستشان را از بازارهای صادراتی هرچه کوتاه‌تر خواهد کرد. به‌تازگی در خبرها خواندیم علاوه بر برنامه‌های ایران‌خودرو و سایپا برای تولید خودرو برقی با همکاری «مپنا»، یکی از خودروسازان خصوصی (کارمانیا) نیز با همکاری یکی خودروسازان مطرح چینی (سودا) مونتاژ یک خودرو برقی را همزمان با ورود آن به بازار آلمان استارت زده و در پی توسعه زیرساخت‌های استفاده از آن در کشور نیز هست. در این خصوص، با علی گلدوست، مدرس دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه انرژی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد.
توسعه بازار خودروهای برقی در جهان در چه مرحله‌ای قرار دارد و چه بازخوردی در کشور ما داشته است؟
اخذ جریمه آلایندگی از خودروهای پرمصرف در کشورهای پیشرو که متناسب با سن فرسودگی خودرو هزینه‌های نگهداری آن بالا می‌برد، صرفه اقتصادی این خودروها را از بین برده و مردم را نسبت به استفاده از خودروهای برقی ترغیب کرده است. به‌عنوان نمونه؛ در انگلیس با منطقه‌بندی لندن، ورود خودروهای بنزینی و دیزلی به مناطق 1 و 2 ممنوع شده و در پاریس و فرانکفورت هم ورود خودروهای دیزلی ممنوع است.
همچنین کشورهای اروپایی با شاخص پروفیل انتشار CO2 ساخت خودروهای فسیلی را کنترل می‌کنند، به این صورت که اگر میزان انتشار CO2 هر خودرو پس از انجام تست این شاخص بیشتر از 100 گرم باشد، آن خودرو دیگر اجازه تولید نخواهد داشت.
این بازدارنده‌ها در کنار عواملی همچون توجه افکار عمومی به میزان آلاینده‌های زیست‌محیطی وسایل نقلیه فسیلی، رشد تفکر توسعه پایدار در افکار عمومی جهان و امکان کاربردهای بهتر و افزایش بهره‌وری برای سوخت‌های فسیلی، موجب شده است دولتمردان و صاحبان صنایع خصوصی، در کنار افکار مردمی، هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بسیار بزرگی برای توسعه فناوری‌های خودروهای برقی به عمل آورند که نمونه آن را فعلا در ابعادی کوچک‌تر به‌تازگی در ایران نیز شاهد
هستیم.
چرا خودروهای الکتریکی تا این حد مورد توجه قرار گرفته‌اند و توجه به آن‌ها هر روز بیشتر می‌شود؟
یکی از فاکتورهای مهم در سنجش میزان توسعه‌یافتگی جوامع امروزی، استفاده از انرژی الکتریکی و کاربرد آن در بخش‌های مهم زندگی شهری مانند خودرو است. همچنین توسعه فناوری و رهایی از بند کابل‌کشی‌های ضروری، رویکردی نوین در توسعه این فناوری‌ها را به دنبال داشته
است.
در این میان بحران‌های نفتی، تحریم کشورهای نفتی و بسیاری مسائل دیگر موجب شده است، این بخش از فناوری رشد بسیار بالایی در جهان داشته باشند. از سوی دیگر، کاربرد این انرژی در حمل‌ونقل دارای سابقه دیرین بوده، به‌گونه‌ای که بسیاری از مردم اتوبوس‌های برقی در جنوب تهران را به یاد دارند.
درحال‌حاضر در جهان بیش از چند صد میلیارد دلار صرف تحقیقات و اجرا در مسیر توسعه فناوری خودروهای برقی و فناوری‌های وابسته و ازجمله مهم‌ترین آن‌ها یعنی باتری‌ها می‌شود.
به‌عنوان نمونه می‌توان به سرمایه‌گذاری نزدیک به یک‌میلیارد دلاری شهر نیویورک برای تکمیل زیرساخت‌های لازم به منظور توسعه استفاده خودروهای الکتریکی یا سرمایه‌گذاری ۱۳۰میلیارد یورویی دولت آلمان به‌صورت اعطای یارانه به خودروسازان، معافیت مالیاتی و نصب ایستگاه شارژ در پمپ‌بنزین‌ها در راستای تشویق شهروندان برای خرید خودرو برقی و همچنین سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری هرکدام از خودروسازی‌های بزرگ دنیا به‌صورت مجزا یا همکاری‌های مشترک اشاره کرد.
آیا تولید خودرو برقی همان پیچیدگی‌های فناوری خودروهای مکانیکی را دارد؟
بدون شک تولید هر وسیله صنعتی برای طراحی و ساخت و تولید انبوه، دارای مسائل و پیچیدگی‌های خاص خود خواهد بود. اما موضوع مهم در این بحث وجود پیچیدگی یا هزینه‌های بالای تولید خودروهای الکتریکی در مقایسه با خودروهای فسیلی نیست. چراکه در صورت لحاظ‌کردن بسیاری از پارامترهای اقتصادی و اجتماعی، ورود به این موضوع بسیار ضروری است.
مطالعات مهندسی روی چرخه عمر خودروها، از یک‌سو نشان‌دهنده برتری خودروهای الکتریکی در ویژگی‌های ساخت، هزینه‌های اقتصادی، هزینه‌های اجتماعی، پذیرش جامعه، رقبای دیگر و بسیاری از پارامترهاست و از سوی دیگر نشان می‌دهد فناوری‌های لازم در تهیه و انتقال سوخت‌های فسیلی در خودروهای فسیلی در مقایسه با تعدد تجهیزات مستقیم به‌کار گرفته‌شده در یک خودرو الکتریکی بسیار بیشتر و پرهزینه‌تر است.
برخی کارشناسان می‌گویند به لحاظ زیست‌محیطی معایبی نیز متوجه خودروهای برقی است، این معایب در مقایسه با خودروهای بنزینی چگونه‌اند؟
بزرگ‌ترین ایرادی که به توسعه این نوع از خودروها گرفته می‌شود، بحث انتقال آلاینده از سمت مصرف به سمت تولید انرژی است یا فناوری تولید باتری که با توجه به مناسب‌ترین تکنولوژی یعنی لیتیوم-یون و حرکت به سمت اکتشاف معادن جدید این عنصر، نحوه انتشار آلایندگی را تغییر می‌دهد.
با این‌حال، با توجه فعالیت‌های کشورهای پیشرو، راه‌حل استفاده از نیروگاه‌های اتمی یا انرژی‌های تجدیدپذیر را در اختیار متاخرین ورود به این حوزه قرار گرفته است.
به‌عنوان مثال تسلا برای ورود به بازار انگلیس در احداث ایستگاه‌های شارژ سرمایه‌گذاری کرد و برق این ایستگاه‌ها را از طریق عقد قرارداد با شرکت توزیع برق محلی و خصوصی با شرط استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر که منتهی به احداث نیروگاهی «بادی- جزر و مدی» در دریای سیاه شد، تامین کرد.
همچنین فعالیت‌های بسیار زیادی در حوزه توسعه تکنولوژی باتری‌ها در حال انجام است که جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۱۹ نیز در همین راستا به‌طور مشترک به دانشمندان آلمانی، انگلیسی و ژاپنی به دلیل ابداع باتری‌های لیتیوم-یونی تعلق گرفت.
آیا درمجموع می‌توان با قطعیت گفت خودروهای برقی نسبت به خودروهای دارای سوخت فسیلی آسیب کمتری به محیط زیست می‌زنند؟
بله؛ مهم‌ترین و عمده‌ترین تفاوت این خودروها، عدم‌نشر آلاینده‌های زیست‌محیطی در زمان بهره‌برداری از این خودروهاست؛ موضوعی که به‌طور مستقیم در میزان کاهش آلایندگی هوای شهرها به‌طور محسوس دخیل است.
اما همان‌گونه که اشاره شد در صورت اجرای یک پروژه LCA برای خودروهای الکتریکی می‌توان روی میزان اثرات زیست‌محیطی در طول چرخه عمر یک خودرو الکتریکی دقت بیشتری داشت.
۲۲:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۶/۱۶
